Afgelopen vrijdag ontving ik een berichtje op LinkedIn van iemand die ik nog niet kende. Kajsa van Overbeek schreef: “Kwam net je blogje tegen op sure connection omdat ik met de beste wil van de wereld niet kon bedenken hoe ik opgestaan plaats vergaan in het Engels zou moeten zeggen (alhoewel ook ik vind dat mijn Engels best goed is 😉) En alhoewel het antwoord in het blogje niet werd gegeven heb ik er een hoop lol in gehad het te lezen en dat wilde ik gewoon even delen. Dankjewel.”

Ze heeft mijn dag gemaakt! Daarna hebben we nog een tijdje gezellig zitten chatten totdat het tijd was om door de sneeuw naar het bos te glibberen.
Omdat ze zoveel lol had in het lezen dacht ik: herplaatsen die hap! Misschien kan ik zo wat glimlachen toveren vandaag.
Veel leesplezier! Enne, Kajsa en ik gingen uiteindelijk voor “You move, you lose!”

Waarom een professionele vertaling belangrijk is

Fertaalvouten staan zo onprofessioneel
Wij Nederlanders zijn er o zo trots op dat we onze talen spreken. We krijgen ook vaak complimentjes dat we toch zo goed Frans, Duits of Engels spreken. Met wat handen- en voetenwerk en vriendelijk knikken en glimlachen komen we ook al een heel eind. Door die complimentjes, en het feit dat Nederlanders bovengemiddeld goed zijn in Engels, denken veel ondernemers echter dat ze ook best hun eigen teksten in het Engels kunnen vertalen. En dat is soms helaas onterecht.

Kleine foutjes zijn niet erg

Nu hebben we het hier niet over kleine foutjes in een Facebookpost zoals “its” of “it’s”. Dat doen Engelsen en Amerikanen zelf ook wel eens fout.
Maar stel dat je een (half) Engelstalig online magazine uitbrengt, en je schrijft als teaser “Why is important to fail?”. Ik mail je om te zeggen dat het “Why it is important to fail” zou moeten zijn en je zegt: ‘Nee hoor, dat hoort zo in het Engels’, dan ben je gewoon eigenwijs. Dan moet je geen online magazine in het Engels maken.

Ook een zin als ‘Which work place can sparkle most your entrepreneurial spirit?’ gaat gewoon nergens over. Mijn punt is, dat je hiermee een slechte beurt maakt. Laat óf je Engels goed nakijken, óf geef toe dat het misschien beter is om je magazine maar gewoon in het Nederlands te maken.

Een heel ander woord

Laatst las ik in een hele professionele nieuwsbrief van een groot marketing bureau dat de schrijver vroeger graag Cheese Union chips at, in plaats van Cheese Onion. Kan gebeuren, maar toch een grappige fout die bij mij bleef hangen. Zoals in alle talen, ook in het Nederlands, kan één letter een groot verschil maken. Je spell checker haalt ze er echt niet allemaal uit!

Maar ja, probeer maar eens Japans te spreken, met klanken die voor ons niet logisch klinken. Of een taal waar de fluctuatie of de klemtoon het hele woord verandert. Gebarentaal is daar ook een goed voorbeeld van; je mimiek is daarbij alleszeggend! Zonder gezichtsuitdrukking weet de persoon tegen wie je gebaart echt niet wat je bedoelt.

Vertalers zijn (helaas) goedkoop

Heb je een tekstje in het Engels vertaald voor je website, folder of andere uiting? Uiting is trouwens ook een woord dat ik erg moeilijk vind om in het Engels te vertalen. Afijn, is het voor professioneel gebruik? Laat het eventjes nakijken door een vertaler. De meeste vertaalbureaus werken met native speakers, dus iemand voor wie de taal de moedertaal (of in mijn geval de vadertaal) is. Ze zullen de woordjes uit je Nederlandse zin niet letterlijk omzetten in het Engels – dat kun je zelf ook wel – maar ze hebben ook taalgevoel.

Zo zei Frits Bolkenstein schijnbaar ooit dat het goud regende, refererend aan positieve economische vooruitzichten, en vertaalde dat naar ‘golden showers’. Zoek het maar niet op. En Den Uyl zei dat we een ‘nation of undertakers’ waren. Hij bedoelde natuurlijk ondernemers, niet begrafenisondernemers.
Politici en voetballers, we houden een beetje extra van ze om hun knullige Engels.

Niemand is perfect

Ik ook niet. Ik liep een keer de kamer binnen en wilde zeggen ‘Opgestaan is plaats vergaan!’ Maar het bleef stil, want ik kon totaal niet bedenken wat dat in het Engels zou moeten zijn.
En ik zal ook wel spelfouten maken hoor, in het Engels en in het Nederlands. Hoe vaak ik het ook nakijk. Zolang iets niet gedrukt is, maak ik me er maar niet te veel zorgen over. Dan kan ik het altijd nog aanpassen of aan de klant doorgeven.

Soms bedenk ik nadat ik een vertaalopdracht heb ingestuurd toch opeens een beter woord. Of ik leer opeens dat ik een Engels woord dat ik toch echt al decennia zeg verkeerd heb gebruikt. Het gaat niet om details hè. Het mooie van taal is dat het altijd verandert. Iedere taal heeft zijn eigen regels, zoals dat we in het Nederlands alles aan elkaar schrijven, maar in het Engels weer alles los. Hoe vertaal ik nou weer ‘ambachtelijk bourgondisch banketbakkersroom’?!

Maar er is ook veel vrijheid in taal. Weet ik het écht niet? Dan vertaal ik het naar iets met hetzelfde gevoel. Maar wat ik ook schrijf, er zullen best wel foutjes in blijven zitten. ‘We zijn geen machines’, zei de vriendelijke dame van het vertaalbureau eens tegen mij, omdat ik ‘with’ in plaats van ‘will’ en ‘is’ in plaats van ‘in’ over het hoofd had gezien in een grote vertaling die ik had gemaakt. Gelukkig maar!

Waar ik echt niet zo goed in ben zijn koppeltekens in het Engels. Die regels zijn soms enorm ingewikkeld! Wat was ik dan ook opgelucht toen ik las dat koppeltekens bij sommige ‘compound nouns’ de keuze van de schrijver mogen zijn.

Je kunt niet heel hard schreeuwen in een tekst

Waar we in het echt, face-to-face, nog wel eens weg kunnen komen met een knullige vertaling, gaat dat in een geschreven, professionele tekst dus toch echt een stuk minder goed. Zorg dat de lezer begrijpt wat je probeert te zeggen, probeer niet ‘cool’ te doen door Engels te gebruiken als je het toch echt beter in het Nederlands had kunnen zeggen.

Je bent geen Duitse mevrouw die gewoon heel hard ‘Haselnuss!!!!’ tegen de schepijsverkoper op de Italiaanse camping roept (echt gebeurd), verwachtend dat hij dan uiteindelijk wel snapt wat je bedoelt.